almanya cumhurbaşkanı ne demek?

Almanya cumhurbaşkanı ya da resmî adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti federal cumhurbaşkanı¹² (), Almanya Federal Cumhuriyeti devletinin başıdır.

Federal Kongre tarafından beş yıllık bir dönem için seçilen Federal Cumhurbaşkanı, Almanya devletini uluslararası alanda temsil eder. 19 Mart 2017 tarihinden beri Federal Cumhurbaşkanlığı görevini Frank-Walter Steinmeier yürütmektedir.

Seçimi

Federal Cumhurbaşkanı, Federal Kongre tarafından, 40 yaşını doldurmuş ve Federal Meclis seçimlerinde oy hakkı bulunan Alman vatandaşı adaylar arasından, görüşmesiz olarak seçilir. Beş yıllık görev süresi dolan Cumhurbaşkanı art arda bir kez yeniden seçilebilir.

Federal Kongre, yalnızca Federal Cumhurbaşkanını seçmek üzere toplanır ve Federal Meclis üyelerinin tamamı ile eyalet parlamentolarından seçilecek aynı sayıda üyeden oluşur. Kongre, Federal Cumhurbaşkanının görev süresi sona ermeden en geç otuz gün önce veya Cumhurbaşkanının görev süresi dolmadan görevinden ayrılması halinde bu tarihten en geç otuz gün sonra Federal Meclis Başkanının çağrısıyla toplanır.³

Görev ve yetkileri

Federal Cumhurbaşkanı, devletin başı olarak devleti uluslararası alanda temsil eder, kanunları onaylar, hükûmeti ve federal görevlileri atar, meclisi fesheder, özel af yetkisini kullanır.⁴

Federal Şansölyenin atanması

Federal Cumhurbaşkanı, Federal Şansölye seçilmesi için adaylardan birini Meclise önerir. Milletvekillerinin oylarının çoğunluğunu alan adayı Federal Şansölye atar ve Şansölyenin Federal Meclisten güvensizlik oyu alması durumunda onu görevden azleder.

Federal bakanların atanması

Federal Cumhurbaşkanı, Federal Şansölyenin önerisiyle federal bakanları atar ve görevden alır.

Uluslararası temsil yetkisi

Federal Cumhurbaşkanı, Anayasa'ya göre uluslararası alanda devleti temsil yetkisine sahiptir. Bu vasıfla, yabancı devletlerle Almanya adına antlaşmalar imzalar; elçileri ve itimatnamelerini kabul eder. Devletin siyasal ilişkilerini düzenleyen veya federal yasamayla ilgili olan antlaşmalar, federal yasaları kabule yetkili organların, federal bir yasayla onayını veya iştirakini gerektirir.

Kanunların onaylanması

Federal Cumhurbaşkanı, Anayasa hükümlerine göre kabul edilen kanunları imzalayarak onaylar. Bu kanunlar Federal Resmî Gazete'de yayımlanarak ilan edilir.

Federal memurların ve subayların atanması

Federal Cumhurbaşkanı, aksine bir yasa hükmü olmadıkça federal hâkimleri, federal memurları ve subaylarla astsubayları atar ve görevden alır. Cumhurbaşkanı bu yetkisini başka makamlara devredebilir.

Federal Meclisin feshi

Federal Şansölye nitelikli çoğunlukla değil de salt çoğunlukla seçilmişse, Federal Cumhurbaşkanı seçilen Federal Şansölyeyi atama ya da Federal Meclisi feshetme hakkına sahiptir.

Anayasa'nın altmış sekizinci maddesine göre Federal Şansölyenin kendisine güvenoyu verilmesi hakkındaki önergesi, Federal Meclis üyelerinin çoğunluğunun oylarıyla kabul edilmemişse, Federal Cumhurbaşkanı, Şansölyenin önerisi üzerine, 21 gün içinde Federal Meclisi feshedebilir. Federal Meclisin, milletvekillerinin çoğunluğuyla yeni bir Federal Şansölyeyi seçmesi durumunda fesih hakkı düşer.

Yasama tıkanıklığı ilanı

Federal Meclis, Anayasa'nın altmış sekizinci maddesinde yazılan halde feshedilmiyorsa; Federal Cumhurbaşkanı, Federal Hükûmetin istemi ve Federal Konseyin onayıyla; Federal Hükûmet tarafından ivedi olarak nitelendirilmiş olunmasına rağmen Federal Meclis tarafından reddedilen bir yasa tasarısı hakkında yasama tıkanıklığını ilan edebilir. Yasama tıkanıklığı ilanına rağmen, Federal Meclis, yasa tasarısını yeniden reddediyor veya Federal Hükûmetçe kabul edilemez bir içerikle kabul ediyorsa, yasa Federal Konseyin onayı üzere kabul edilmiş sayılır.

Özel af yetkisi

Federal Cumhurbaşkanı, münferit hallerde devlet adına özel af hakkını kullanır. Bu yetki başka makamlara da devredilebilir.

Cumhurbaşkanlığıyla uyuşmayan haller

Federal Cumhurbaşkanı, federal devletin veya bir eyaletin hükûmetine ya da yasama ile görevli bir organına üye olamaz; hiçbir ücretli görevi, sanat veya mesleği icra edemez ve kâr gayesi güden bir işletmenin ne yönetimine ne de denetim kuruluna katılamaz.⁵

Cumhurbaşkanlığı andı

Federal Cumhurbaşkanı, görevine başlarken, Federal Meclis ve Federal Konsey üyelerinin önünde şu şekilde ant içer: Ant, dini bir ifade kullanılmaksızın da içilebilir.⁶

Federal Cumhurbaşkanına vekalet

Federal Cumhurbaşkanının bir engeli çıkması veya Federal Cumhurbaşkanlığı makamının süresinden önce boş kalması halinde, Cumhurbaşkanına Federal Konsey Başkanı vekalet eder.⁷

Karar ve işlemlerinin tasdiki

Federal Cumhurbaşkanının karar ve işlemlerinin geçerli olabilmeleri için, Federal Başbakan veya ilgili federal bakan tarafından tasdiken imzalanmaları gerekir. Federal Başbakanın atanması ve görevden azli ile Federal Meclisin feshi bu Anayasa hükmünün dışındadır.⁸